روش برنامه ریزی

حتماً همه‌ی شما به‌خوبی اهمیت برنامه‌ریزی را درک می‌کنید و متوجه هستید که برای رسیدن به هدف مطلوب، داشتن برنامه‌ای مناسب و البته پیش رفتن مطابق آن،‌ ضروری است. فقط همین‌قدر بگوییم که برنامه‌ریزی مناسب، علاوه بر بالا بردن بازده‌ی مطالعه و تمرکز، آرامش‌تان را هم بیش‌تر می‌کند و بی‌دقتی‌تان را نیز کاهش می‌دهد!

برنامه به 3 نوعِ بلند مدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت تقسیم می‌شود. در این‌جا بیش‌تر می‌خواهیم راجع به برنامه‌ی کوتاه‌مدت (هفتگی) که البته تقریباً از روی برنامه‌ی میان‌مدت (آزمونی یا ماهانه) تعیین می‌شود، صحبت کنیم.

مراحل برنامه‌ی هفتگی به شرح زیر می‌باشد:   مرحله‌ی اول:

قبل از شروع برنامه‌ریزی هفتگی،‌ لازم است میزان ساعتی را که قصد دارید و می‌توانید در طول هفته مطالعه کنید، مشخص کنید. اگر توانایی شما مثلا 20 ساعت در هفته است برنامه‌ی اولیه‌ی هفتگی خود را نیز بر همین اساس تنظیم کنید؛ نه خیلی بیش‌تر و نه کم‌تر.

اگر عادت به زیاد خواندن ندارید، برنامه‌ی خود را سنگین نچینید چون اگر هم بتوانید آن را اجرا کنید قطعاً در هفته‌های بعد،‌ کم خواهید آورد؛ پس چه بهتر که آهسته و پیوسته پیش بروید و آرام‌آرام ولی مداوم تلاش خود را متناسب با توانایی‌هایتان افزایش دهید.

مرحله‌ی دوم:

بعد از مشخص کردن ساعت مطالعه، این میزان ساعت را با توجه به اهمیت درس‌ها و ضعف و قوت‌تان بین دروس خود تقسیم کنید؛ به‌طور مثال اگر در گروهِ رشته‌ی ریاضی‌ـ‌فیزیک هستید، چنان‌چه در هفته، 35 ساعت مفید درس می‌خوانید، می‌توانید آن را به‌صورت زیر تقسیم کنید:

دیفرانسیل و ریاضی پایه: 6 ساعت
هندسه‌ی پایه و هندسه‌ی تحلیلی: 3/5 ساعت
گسسته و جبر و احتمال: 3/5 ساعت
فیزیک: 6 ساعت
شیمی: 4/5 ساعت
ادبیات: 3/5 ساعت
عربی: 3 ساعت
دینی: 2/5 ساعت
زبان: 2/5 ساعت

البته حتما ضعف و قوت خود را در درس‌های خاص در برنامه، مد نظر قرار دهید و این ساعت‌ها را متناسب با توانایی‌هایتان تغییر دهید مثلاً زبان را از دیفرانسیل بیش‌تر مطالعه نکنید. در این مرحله حتماً کارهایی را که در طول هفته برای درس‌های مختلف نیاز به انجام دارید مشخص کنید و طوری برنامه‌ بریزید که همه‌ی آن‌ها را بتوانید انجام دهید تا خیالتان راحت شود.

مرحله‌ی سوم:

بعد از مشخص کردن موارد و دروس مورد نیاز مطالعه در کل هفته، برنامه‌ی تقریبی هر روز را نیز مشخص کنید. حتماً در یک روز تنوع مطالعاتی داشته باشید و این طور نباشد که مثلاً 4-5 ساعت پشت سر هم فقط یک درس خاص را مطالعه کنید.

حتماً مطالعه و زدن تست در هر درس (به‌خصوص دروس اختصاصی) را حداقل بین 2 الی 3 روز در هفته پخش کنید زیرا این عمل موجب یادگیری مرحله به مرحله شده و به دنبال آن:

1) عمق یادگیری مطالب، لحظه به‌لحظه افزایش می‌یابد.

2) فراموشی مطالب کاهش پیدا می‌کند.

3) باعث تثبیت یادگیری می‌شود.

مرحله‌ی چهارم:

حتما در طول هفته، ساعت‌هایی را به جبران عقب‌ماندگی‌ها اختصاص دهید و در آن زمان هیچ درسی را قرار ندهید تا بدین ترتیب اگر از برنامه عقب افتادید بتوانید بدون نگرانی تا حدی آن را جبران کنید.

مرحله‌ی پنجم:

آخرین مرحله‌ی برنامه‌ریزی، در واقع بعد از اجرای برنامه است. در آخر هفته حتما بررسی کنید و ببینید چه‌قدر به برنامه‌ای که ابتدای هفته برای خود مشخص کردید نزدیک بودید؟ آیا واقعا برنامه مطابق توانایی‌هایتان بود؟ بدین ترتیب با فهمیدن اشکالات برنامه‌ی هفته‌ی سپری‌شده‌، سعی کنید برنامه‌ی هفته‌ی بعد را به‌تر و نزدیک‌تر به توانایی‌هایتان بریزید.

حتماً در طی این مرحله به چند نکته توجه کنید:

1) استراحت و خواب یکی از ضروریات سال کنکور است البته خواب و استراحت به‌اندازه؛ حتماً بین ساعت‌های مطالعه که حدود 60 الی 75 دقیقه‌اند،‌ 10 الی 15 دقیقه استراحت قرار دهید چون این کار بازده و تمرکز شما را افزایش می‌دهد. مطمئن باشید بدون استراحت بازده شما به‌مرور زمان بسیار پایین خواهد آمد. در طول هفته نیز، یک نصفه روز (حدود 5 ساعت) را به‌طور کامل به تفریح و استراحت اختصاص دهید. مطمئن باشید به نفع‌تان خواهد بود.

2) شب‌ها حتماً حداقل 6 ساعت بخوابید چون خواب کافی برای هوشیاری شما هنگام درس خواندن و تمرکز کردن لازم و ضروری است اگر هم خواستید می‌توانید بعد از ظهر حدود 1 ساعت استراحت کنید.

3) *مهم*: حتماً در برنامه‌ی هفتگی خود، تمامی دروس عمومی و اختصاصی را قرار دهید و تست و مطالعه باید توأماً در آن وجود داشته باشد و این طور نباشد که در طول هفته فقط مطالعه کنید یا فقط تست بزنید بلکه این دو مکمل هم‌دیگر می‌باشند.