انتقال دهنده های عصبی

نوروترنسمیتر ها :

آگونیست: ماده ای که به گیرنده انتقال دهنده خاصی متصل می شود و عمل انتقال دهنده را تقلید و تقویت می کند.

آنتا گونیست: ماده ای که به گیرنده انتقال دهنده عصبی وصل می شود و مانع عملکرد ان انتقال دهنده و سبب تضعیف ان می شود.

دوپامین + نوراپی نفرین + اپی نفرین = کته کولامین / منشا کته کولامین ها تیروزین است.

1- استیل کولین:

وابسته به نوع گیرنده، هم نوروترنسمیتر تحریکی و هم مهاری

در محل سیناپس عصب - عضله اسکلتی ازاد می شود.

از انتهای اعصاب پس عقده ای پاراسمپاتیک ازاد می شود.

کولینرژیک: عصبی که میانجی عصبی ان استیل کولین است.

کاهش ترشح استیل کولین، بویژه در هیپوکامپ و لوب پیشانی = الزایمر

گیرنده های استیل کولین = موسکارینی و نیکوتینی

اعصاب پیش عقده ای سمپاتیک و پاراسمپاتیک هر دو استیل کولین ازاد می کنند

 عصب پس عقده ای پاراسمپاتیک استیل کولین ولی عصب پس عقده ای سمپاتیک نواپی نفرین و کمی اپی نفرین ترشح می کند

گیرنده عصب پس عقده ای پاراسمپاتیک = نیکوتینی

گیرنده  نیکوتینی واقع در : 1-  در صفحه عصبی محرکه 2- گیرنده بین اعصاب پیش عقده ای و پس عقده ای سمپاتیک و پاراسمپاتیک

توجه کنید : (--- یعنی فلش )

پیش عقده پاراسمپاتیک --- ترشح استیل کولین --- گیرنده نیکوتینی --- عصب پس عقده ای پاراسمپاتیک --- ترشح استیل کولین --- گیرنده نیکوتین

پیش عقده سمپاتیک--- ترشح استیل کولین--- گیرنده نیکوتینی--- عصب پس عقده ای سمپاتیک--- ترشح نور اپی نفرین و اپی نفرین--- گیرنده الفا و بتا

انتاگونیست گیرنده موسکارینی= اتروپین

انتاگونیست گیرنده نیکوتینی= کورار - مکامیلامین

2- دوپامین

هم مهاری و هم تحریکی ولی در اکثر نقاط بدن مهاری است.

کاهش دوپامین در جسم سیاه و بخشی از عقده های قاعده ای مغز = پارکینسون

درمان پارکینسون = استفاده از اگونیست گیرنده های دوپامینی = داروی  ال دو پا

افزایش دوپامین در مغز = اسکیزوفرنیا / بزرگ شدن بطن های مغزی در اسکیزوفرنیا دیده می شود.

درمان اسکیزوفرنیا = استفاده از انتاگونیست های دوپامینی = هالوپریدول و کلروپرومازین

3- نور اپی نفرین

کاهش سروتونین و نور اپی نفرین = افسردگی

افزایش سروتونین و نوراپی نفرین = مانیا / درمان مانیا = داروی لیتیوم

4- سروتونین

نام اصلی : 5 هیدروکسی تریپتامین

تاثیر بر خلق و خو و شروع خواب

افزایش سروتونین : خواب نان رم

کاهش سروتونین : ایجاد خواب رم

در سرکوب درد مرکزی نقش دارد

شرط انتقال از خواب نان رم به رم، کاهش سروتونین می باشد.

انتاگونیست های سروتونین توهم زا هستند.

هسته های رافه در ساقه مغز دارای نورونهای سروتونرژیک هستند که تحریک این هسته ها سبب تولید سروتونین در نخاع می شود.

فلوکستین و بازدارنده های مونوامین اکسیداز ، آگونیست سروتونین هستند.

5- گابا

گاما آمنوبوتریک اسید

ساخته شده از گلوتامیک اسید

همیشه مهاری است

بنزودیازپین ها از طریق فعال کردن گیرنده های گابا به عنوان ارامبخش و شل کننده ماهیچه ها عمل می کنند.

اگر مهار گابا از بین برود، به فرد حالت تشنج دست می دهد.

گابا و اسیب هسته های دمدار عقده های قاعده ای مغز در بیماری کره دخیل هستند.

6- گلاسین

همیشه مهاری است

محل اثر بیشتر نخاع است و بیشتر نورونهای حرکتی نخاع را مهار می کند.

فقدان گلاسین = انقباض مداوم ماهیچه ها

6- گلوتامات

همیشه تحریکی

از گلوتامیک اسید ساخته شده

اصلی ترین نوروترنسمیتر هیپوکامپ است، پس بیشترین تاثیر را در تثبیت حافظه دارد ( چون محل تثبیت حافظه هیپوکامپ است )

گلوتامات در هیپوتالاموس نیز وجود دارد و به واسطه کنترل عملکرد هیپوفیز قدامی باعث تنظیم غدد درون ریز می شود.

7- اسپارتات

شبیه گلوتامات و همیشه تحریکی است.